Восстание Исатая Тайманулы и Махамбета Утемисулы носило:
A) Антикокандский характер
B) Антибуржуазный характер
C) Антихивинский характер
D) Антиколониальный характер
E) Захватнический характер
Бұл сұрақ Исатай Тайманулы мен Махамбета Утемисулы көтерілісінің сипатын анықтауды сұрайды. Яғни, көтеріліс қандай негізде, қандай қарсыласушылықпен жүзеге асырылғанын сұрастырады.
A) Антикокандский характер
– Бұл нұсқа» кокандтық ықпалға қарсы әрекет деп түсіндіріледі. Алайда, көтерілістің шын мәнінде мақсаты кокандтық билікке қарсы күрес емес, ол өз жерлері мен тәуелсіздігін қорғау болатын.
B) Антибуржуазный характер
– Бұл нұсқада көтеріліс буржуазияға қарсы деп сипатталады. Дегенмен, тарихи деректер көтерілістің қоғам құрылымы мен экономикалық топтарға қарсы күрес екендігін көрсетпейді.
C) Антихивинский характер
– Мұнда көтеріліс хива билігіне қарсы бағытталған деп қарастырылады. Бірақ, көтерілістің негізгі себебі осы емес, оның басты мақсаты – отандастардың ұлттық мүдделерін қорғау.
D) Антиколониальный характер
– Бұл нұсқа көтерілістің негізінде сыртқы колониалдық әсерге, яғни Ресей империясының ықпалына қарсы тұру болып табылады. Тарихи деректерге сәйкес, көтеріліс кезінде қазақ халқы өз тәуелсіздігін, жері мен дәстүрлерін қорғау мақсатында әрекет еткендіктен, бұл сипаттама ең үйлесімді болып табылады.
E) Захватнический характер
– Бұл нұсқа көтеріліс агрессивті, жаулап алушылық сипатта екендігін білдіреді. Ол көтерілістің нақты мақсатымен сай келмейді, себебі көтерілістің басты мақсаты – табиғи және ұлттық мүдделерді сақтау.
Осылайша, көтеріліс сыртқы колониалдық ықпалға (ресей империясы) қарсы қозғалыс болғандықтан, ең дұрыс жауап – D) Антиколониальный характер.
Речь идёт о том, каким образом историки охарактеризовали суть восстания, в частности, подчеркивая мотивацию и цели выступления лидеров Исата Тайманулы и Махамбета Утемисулы. Тема затрагивает проблему отношения казахского народа к внешнему давлению и колонизации.
Разберём по вариантам:
A) Антикокандский характер
Хотя в те времена отношения между казахами и соседними государствами, в том числе Кокандским ханством, имели свои нюансы, основная направленность восстания не заключалась в борьбе против влияния Коканда. Главным драйвером стала реакция на внешнее давление и ограничения, навязываемые колониальными порядками.
B) Антибуржуазный характер
Термин «антибуржуазный» характер чаще ассоциируется с революционными движениями, направленными против капиталистического строя и эксплуатации рабочего класса. Восстание Исата Тайманулы и Махамбета Утемисулы происходило в условиях колониальной экспансии, а не классовой борьбы между буржуазией и пролетариатом, поэтому данный термин к нему неприменим.
C) Антихивинский характер
В данном контексте противостояние с государствами, где власть концентрировалась в Хиве, не является основным мотивом данного восстания. В фокусе протеста – противостояние внешней колониальной политике, а не конкретно хивинскому режиму.
D) Антиколониальный характер
Это именно тот аспект, который чаще всего подчёркивается в исследованиях данного восстания. Повстанцы выступали против навязывания новых, чуждых для казахского традиционного образа жизни порядков, вмешательства колониальных держав в управление и ограничения свободы. Именно этого и добивались возглавляемые ими протестные движения.
E) Захватнический характер
Захватнический характер подразумевает агрессивное устремление к захвату чужих территорий или ресурсов. Здесь же речь идёт не об агрессивных экспансионистских амбициях, а о стремлении защитить национальные интересы и традиционный уклад жизни.
Итак, основное направление, определяющее восстание Исата Тайманулы и Махамбета Утемисулы, – это именно антиколониальный. Правильный вариант ответа – D.