В X-XI вв. на развитие городской культуры на территории Казахстана повлиял(о):
A) христианство
B) ислам
C) тенгрианство
D) манихейство
E) буддизм
Вопрос просит определить, какое религиозное течение оказало влияние на развитие городской культуры на территории Казахстана в X–XI веках.
Разберём варианты:
Вариант A – христианство. В этот период влияние христианства на территорию Казахстана было минимальным. Основные центры христианства находились в соседних регионах (например, Византия), а на территории Казахстана оно не имело значительного культурного или городского влияния.
Вариант B – ислам. Этому варианту следует отдать предпочтение. Уже с VII–VIII веков ислам начал проникать в Центральную Азию, и к X–XI векам его влияние на развитие городских центров, торговли и культурной жизни было весьма заметным. Городская культура, развитие ремёсел, образования и административных структур тесно связаны именно с исламской цивилизацией того времени.
Вариант C – тенгрианство. Это древнее верование тюркских и монгольских народов своими корнями существует, оно играло роль в духовной жизни ранних кочевых обществ. Однако влияние тенгрианства на характер городских культурных форм, народного образования и организации городской жизни было значительно ниже, чем влияние ислама.
Вариант D – манихейство. Это течение имело ограниченное распространение в некоторых частях Центральной Азии, но к X–XI векам его влияние, особенно в контексте развития городской культуры, было несущественным.
Вариант E – буддизм. Хотя буддизм имел значительное влияние в некоторых регионах Восточной и Центральной Азии, на территории современного Казахстана его роль в развитии городской культуры в рассматриваемый период была не основополагающей.
Исходя из анализа, наиболее существенное влияние оказал ислам. Он способствовал развитию городской инфраструктуры, образования, науки и культуры в рассматриваемый период.
Ответ: Вариант B.
Сұрақта X-XI ғасырларда Қазақстан аумағындағы қалалық мәдениетті дамуына қандай діннің әсер еткенін сұрайды. Мәселе тарих пәніне қатысты.
A нұсқа: христианство
– Бұл дін сол кезеңдегі Қазақстан аумағында негізгі дін ретінде кеңінен таралмаған. Қалалық мәдениеттердің дамуына ықпалы шектеулі болған.
B нұсқа: ислам
– Ислам діні Орта Азия мен Қазақстан аумағында кеңінен таралған және қалаларда мәдениет, ғылым, өнер салаларының дамуына үлкен әсерін тигізген. Осы дәуірдегі көптеген қалалар ислам дінінің ықпалымен өркендеген.
C нұсқа: тенгрианство
– Тәңіршілдік – көшпенді халықтар арасында таралған сенім болғанымен, қалалық мәдениетке әсері ислам дәуіріндегі орнаған мәдениет пен өркениетке қарағанда әлдеқайда аз болған.
D нұсқа: манихейство
– Манихейлік сенім Орта Азияда белгілі бір аймақтарда таралса да, X-XI ғасырларда Қазақстан аумағындағы қалалық мәдениетке ықпалы салыстырмалы түрде елеусіз.
E нұсқа: буддизм
– Буддизм кейбір орта азиялық аймақтарға таралғанымен, X-XI ғасырларда Қазақстандағы қалалық ортаның дамуына басты әсер етті деп айтуға болмайды.
Бұл сұрақта қала мәдениетінің дамуына әсер еткен дін ретінде исламды атауға болады. Ислам діні сол кезеңдегі мәдени, ғылыми және әлеуметтік процестерді қалыптастыруда жетекші рөл атқарған.
Дұрыс жауап: B) ислам.