В Бехистунской надписи Дария описан (-ы,-а):
A) поход персов против Китая
B) борьба саков против греко-македонцев
C) дипломатические отношения гуннов и персов
D) поход персов против саков
E) разгром города Чжи-Чжи персами
Бехистун үлуіне жазылған Дарияның жазбасында оның мемлекет басқаруындағы жетістіктері мен лақтырған науқандары сипатталады. Біз берілген нұсқаларды қарай отырып, қайсысы өстығалы шынайы тарихи деректерге сәйкес келетінін анықтаймыз.
A нұсқа – Перс атақты Хитқа қарсы соғыс жүргізгені туралы. Бұл дерек қате, өйткені Дарияның жазбасында осындай әскери іс-қимылға сілтеме жоқ.
B нұсқа – Греко-македондықтарға қарсы Сақ халқының күресі туралы. Бұл да тарихи тұрғыдан сәйкес келмейді, өйткені Дарияның уақытта грек және македондықтар арасында мұндай қақтығыс болмаған.
C нұсқа – Гунндар мен Перстер арасындағы дипломатиялық байланыстар туралы. Бірақ бұл ақпарат те Дарияның жазбасында кездеспейді, өйткені жазба оның әскери және саяси жеңістерін суреттейді.
D нұсқа – Перстердің Сақтарға қарсы жасаған жорықтары туралы. Дарияның жазбасында мемлекеттегі іргелі көтерілістерді басу мақсатында жүргізілген науқандар сипатталып, осы оқиғаға қатысты деректер беріледі. Бұл нұсқа шынайы тарихи деректерге сай келеді.
E нұсқа – Перстердің Чжи-Чжи қаласын жеңуі туралы. Мұндай оқиға Дарияның жазбасында аталған емес.
Қорыта айтқанда, жазбада Дарияның мемлекет үлгісіндегі жетістіктері, оның ішкі көтерілістерді басу іс-шаралары айтылады және соның ішінде перстердің Сақтарға қарсы жасаған жорықтары туралы деректер дұрыс келеді. Демек, дұрыс жауап – D нұсқа.
Надпись Дария в Бехистуне рассказывает о военных действиях Дария, направленных на подавление мятежей и укрепление власти в империи. Из предложенных вариантов правильным является вариант D – поход персов против саков.
Вариант A («поход персов против Китая») неверен, поскольку Дарий не совершал военных действий, связанных с Китаем, а в этой надписи отражаются события, связанные с внутренними и западными завоеваниями. Вариант B («борьба саков против греко-македонцев») также некорректен, так как конфликт греко-македонцев и саков не фигурирует в контексте правления Дария. Вариант C («дипломатические отношения гуннов и персов») неверен – надпись посвящена военным походам, а не дипломатическим контактам, и гунны как племена в этом контексте не упоминаются. Вариант E («разгром города Чжи-Чжи персами») не соответствует содержанию надписи, так как такого упоминания не зафиксировано.
Суть надписи – это описание военных кампаний Дария, в том числе столкновений с саковыми племенами. Поэтому правильным ответом остаётся вариант D.