В 1771 г. после смерти хана Среднего жуза Абулмамбета единственным претендентом на ханский престол был признан:
A) Джангир
B) Уали
C) Абылай
D) Абулхаир
E) Нуралы
Вопрос исторический и связан с периодом становления Абылай хана в середине XVIII века. После смерти хана Среднего жуза Абулмамбета в 1771 году единственным кандидатом, который сумел получить признание и лидировать, стал именно Абылай. Это связано с тем, что именно он смог объединить усилия казахских ру и заручиться поддержкой наиболее влиятельных родов и кланов, что сыграло важную роль в его утверждении на ханский престол.
Рассмотрим варианты:
A) Джангир – нет данных, подтверждающих его роль в данном историческом контексте.
B) Уали – также не упоминается в источниках как претендент в 1771 году.
C) Абылай – именно он признан историками как хан, пришедший к власти после смерти Абулмамбета.
D) Абулхаир – этот вариант не связан с описываемыми событиями.
E) Нуралы – в данном контексте не рассматривается как кандидат на ханский престол.
Таким образом, правильный вариант ответа – Абылай.
Сұрақ: 1771 жылы орта жүз ханы Абулмамбет қайтыс болғаннан кейін хандық орынбасарына кім бір ғана талапкер ретінде танытылды деген сұрақ қойылған.
Талдау:
• A) Джангир – тарихта бұл есім ханның орынбасары ретінде дәлелденбеген.
• B) Уали – осы тұлға да тарих материалында белгілі ханның шын мәніндегі жалғыз талапкері ретінде көрсетілмейді.
• C) Абылай – қазақ тарихында Абылай хан ұлы даналығы мен қаһармандылығымен ерекшеленген. Дәстүрлі көзқарасқа сәйкес, 1771 жылы орта жүз ханы Абулмамбеттің қайтыс болуымен Абылай болашақ хан ретінде дауысқа ие болып, оның жетекшілігіне сенім артылған.
• D) Абулхаир – бұл есім де сол кезеңнің контекстінде дұрыс нұсқа ретінде айтылмайды.
• E) Нуралы – оның да тарихтағы атауы дәл осы оқиғаға байланысты талқыланбайды.
Қағида: Қазақ хандығы тарихында хан таңдау рәсімдері және отбасы арасындағы күрестер маңызды орын алады. 1771 жылы орта жүздің ханы Абулмамбет қайтыс болған соң, тарихи деректер бойынша Абылай хан бірден ғана жалғыз талапкер ретінде танылды, әрі ол болашақта қазақ халқының ұлы тұлғасы ретінде өз орнын тапты.
Қорытынды: Дұрыс жауап – C) Абылай.