Тюркоязычные племена переняли оседлость, земледелие, торговлю у:
A) индийцев
B) арабов
C) византийцев
D) персов
E) согдийцев
Вопрос предлагает выбрать, у кого именно тюркоязычные племена заимствовали оседлый образ жизни, земледелие и торговлю.
Рассмотрим предложенные варианты по отдельности.
Первый вариант – индийцы. Археологические и исторические данные указывают, что в Центральной Азии первоосновные зачатки оседлости и аграрного быта развивались рядом с иранскими цивилизациями, а не в Индии. Поэтому влияние индийцев в данном контексте мало вероятно.
Второй вариант – арабы. Хотя при распространении ислама арабская культура оказала значительное влияние, формирование традиций оседлого земледелия и торговли у тюркских племен наблюдается гораздо раньше исламизации. Поэтому данная версия не подтверждается историческими данными.
Третий вариант – византийцы. Византия представляла собой христианскую империю с развитой культурой, однако её влияние преимущественно ограничивалось Балканами и восточными границами Европы. Отношения с тюркскими племенами были в большей степени военными и дипломатическими, нежели культурно-трансформационными в вопросах земледелия и торговли.
Четвёртый вариант – персы. Персидская культура действительно имела большое значение в историческом развитии региона. Однако, когда речь идёт о влиянии на оседлость, земледелие и торговлю непосредственно в контексте тюркских племён, обычно указывают на культурное влияние и экономическую активность населения, принадлежащего к другому иранскому этносу.
Пятый вариант – согдийцы. Согдийцы, как представители иранской цивилизации, обладали высокой торговой активностью, развитой оседлой культурой и земледелием. Именно они оказали значительное влияние на степные племена, способствуя переходу от кочевого быта к оседлой жизни, культуре земледелия и развитию торговли через Великий шелковый путь. Историки часто отмечают именно этот фактор.
Таким образом, наиболее обоснованный и подтверждённый историческими данными вариант – согдийцы. Правильный ответ – Е.
Сұрақта тюрк тектес халықтардың осы жүйелі тұрмыс үлгісін – қоныс теп, егін шаруашылығын және сауданы – қай халықтан меңгергені сұралады.
А) “индийцев” – Үнділер өз кезегінде бай мәдениетке ие болғанымен, тікелей тюрк халықтарының осық өмір салтын қалыптастыруға ықпалын тигізбеген.
B) “арабов” – Арабтардың да мәдениеті мен саудалық дәстүрі зор, бірақ олар тікелей тюрк халықтарының алғашқы осы тіршілік үлгілерін қалыптастыру факторлары арасында саналмайды.
C) “византийцев” – Византия империясының мәдениеті мен экономикасы негізінен еуропалық және грек элементтеріне сүйенген, сондықтан да тюрк халықтарының осылануында негізгі рөл атқарғанын айта алмаймыз.
D) “персов” – Тарихтағы зерттеулерге сәйкес, пресптердің мәдениеті, әсіресе шаруашылық, ауыл шаруашылығы және сауда-саттық саласындағы дамыған үлгісі тюрк халықтарына әсер еткен. Олар жергілікті тұрғындардың осылық өмір салтын қалыптастыру мен дамытуда алдыңғы қатарлы рөл атқарған.
E) “согдийцев” – Согдия саудасында маңызды рөл атқарғанымен, тюрк халықтарының негізгі әсер алушыларында осы мәдени топтың үлесі шектеулі.
Қорыта айтқанда, тюрк халықтары өздерінің алғашқы мемлекеттік және экономикалық құрылымдарын қалыптастырғанда перс мәдениетінің ықпалын терең меңгерген. Сондықтан дұрыс жауап – D) персов.