Попытки сдержать «революционное рвение» в коллективизацию расценивалось как:
A) «детская болезнь левизны в коммунизме»
B) утопический социализм
C) троцкизм
D) прудонизм
E) «правый оппортунизм»
Сұрақта «революционное рвение» деп аталатын жаңа саясаттық күш-жігердің шектелуіне қатысты түрлі пікірлер қарастырылып тұр. Мұнда автордың көзқарасы бойынша, осындай әрекеттер қандай сапалық сипатқа ие болғанын анықтау керек.
А) «детская болезнь левизны в коммунизме» – Бұл нұсқа коммунизмдегі солшыл көзқарастың жас және даму кезеңіндегі ауруы ретінде сынға алынған ұғым. Дегенмен, сұрақтағы әрекеттерді осындай бағалау әдетте қолданылмайды.
В) утопический социализм – Бұл нұсқа социализмнің тым идеалистік, нақты жағдайларға сай келмейтін тұжырымдамасын білдіреді. Бірақ, коллективизацияның «революционное рвение»-ін шектеу әрекеттері осындай сипатта қарастырылмайды.
С) троцкизм – Троцкизм деп Л. Троцкий ұсынған идеяларды айтады. Дегенмен, коллективизация мәселесінде оның саласында бұл термин жиі қолданылмайды.
D) прудонизм – Бұл ұғымда сақтық пен ойлы әрекеттерді сынға алу көзделген болуы мүмкін, алайда тарихи әдебиетте ол осы контекстте кеңінен қолданылмайды.
E) «правый оппортунизм» – Дұрыс жауап дәл осы нұсқа. «Правый оппортунизм» термині көбінесе саясатта құрылымдық өзгерістерге жол бермеу немесе белгілі бір революциялық үрдісті тежей алу әрекеттерін сын тұрғысынан бағалау үшін пайдаланылады. Бұл термин сол кезеңдегі идеяларды, саясатты ұстап тұрудағы пікірлерді айқындау үшін қолданылған және коллективизация процестеріндегі революцияға қарсылығын сипаттайтын көзқарас ретінде қабылданған.
Нәтижесінде, дұрыс жауап – Е) «правый оппортунизм». Осылайша коллективизациядағы шектеу әрекеттері осы ұғым арқылы сипатталады.
Вопрос просит вспомнить, каким ярлыком обозначались попытки утихомирить пыл коллективизации. Разберём варианты.
Вариант А («детская болезнь левизны в коммунизме») звучит как саркастическая характеристика слишком мягкого отношения к революционному пылу, но в исторической литературе и в сталинской терминологии именно так не называли эти попытки.
Вариант Б (утопический социализм) относится к идее чистого, нереалистичного социализма, но не отражает критическую оценку действий, направленных на сдерживание коллективизации. Такой ярлык использовался для иных явлений.
Вариант В (троцкизм) – это обвинение, применяемое к сторонникам Льва Троцкого. Однако в данном случае речь идёт не об оппозиционных взглядах троцкистов, а о мерах по ограничению «революционного рвения» в коллективизацию.
Вариант Г (прудонизм) на первый взгляд может показаться похожим по звучанию с термином, но в реальности такого термина не встречается в данном контексте или он почти не употреблялся.
Вариант Д («правый оппортунизм») является тем ярлыком, которым обозначали попытки сдержать энтузиазм коллективизации. Именно этот термин использовался в сталинской риторике для критики мер, которые замедляли необходимое радикальное преобразование сельского хозяйства в условиях революционной борьбы.
Ответ – Д.